جمعه سیاه مشقی در ایران
آخرین جمعه ماه نوامبر مصادف با بلک فرایدی یا جمعه سیاه است که خریداران کالاهای خود را گاها تا ۹۰ درصد تخفیف از شیرمرغ تا جان آدمیزاد گرفته، از برندهای معروف و محبوب خریداری میکنند. این روز عملا آغاز آیین خرید برای کریسمس محسوب میشود.
جمعه سیاه که سابقهای تاریخی در آمریکا دارد، بخاطر تخفیفهای بالا و باورنکردنی ای که فروشندگان روی اجناس خود میگذارند، به سرعت معروف و محبوب شد و همچون بسیاری از رسوم و سنتهای غربی مانند هالووین به سراسر دنیا سرایت کرد.
این روز به قدری اهمیت دارد که فروشگاهها پیش از ساعت ۴ صبح کار خود را آغاز کرده و مردم از همان زمان برای خرید به فروشگاه هجوم میآورند. یکسال انتظار برای خرید برند محبوب ارزش ایستادن در صفهای طولانی و حتی درگیری و مشاجره را دارد.
در ایران نیز چند سالی است که جمعه سیاه که بعضا تا چند روز هم به طول میکشد، بر سر زبانها افتاده و مردم بسیاری از شهرها با تبلیغات گسترده مغازهداران و فروشگاهها در سطح شهر و هم از طریق فضای مجازی با بلک فرایدی آشنا شده و از تخفیفات آن بهرهمند میشوند.
اهمیت این روز برای برخی ایرانیان به اندازهای هست که برای خرید روانه ترکیه و امارات شوند. برخی دیگر نیز از طریق سایتهای آنلاین شاپ اقدام به خرید آنلاین از سایتهای معروف و پرفروش چون آمازون میکنند.
اما آنچه بعنوان بلک فرایدی در ایران شناخته میشود با واقعیت آن در کشورهای دیگر تفاوت معنادار دارد. در آمریکا یا حتی در ترکیه، فروشندگان بدون اینکه قیمتها را بالا ببرند، تخفیفهای رویایی روی برندهای مشهور و حتی برندهای لوکس اعمال میکنند.
مغازه داران ایرانی اما قبل از شروع جمعه سیاه قیمت های خود را تا ۳۰ درصد افزایش میدهند و بعد شروع به تخفیفهای جزئی ۱۰ تا ۳۰ درصد میکنند. برای مصرف کننده ایرانی آنهم قشر ضعیف و متوسط جامعه این مسئله چندان جذابیتی به دلیل رشد سرسامآور هزینههای خرید پوشاک و کالا ندارد.
این در حالی است که هدف جمعه سیاه در سایر کشورها ترغیب و تشویق مصرفکنندگان، تبلیغات و خالی کردن انبارها با حاشیه سود کمتر است که همگان بویژه قشر ضعیف جامعه بتواند از مزایای آن بهرهمند شوند. نه اینکه به روزی برای خالی کردن جیب مردم با کالاهای بنجل شود