پایگاه خبری ساوجبلاغ به روز ترین و جدید ترین اخبار ساوجبلاغ،هشتگرد،نظرآباد،طالقان 
با استناد به آمار آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و سازمان بهداشت جهانی پرتودهی مواد غذایی موجب جلوگیری از مسمومیت مواد غذایی شده و می‌تواند باعث ارتقاء ایمنی و امنیت غذایی شود.
سیدپژمان شیرمردی معاون سازمان انرژی اتمی در یادداشتی نوشت: امروزه در جامعه شاید کمتر کسی را میتوان یافت که با واژگان انرژی اتمی یا فناوری هسته‌ای نا آشنا باشد. هر فردی از ظن خود و یا از اطلاعاتی که از اطراف خود دریافت کرده می‌تواند کاربردهایی را برای آن بیان نماید. غیر واقعی جلوه دادن کاربردهای فناوری صلح آمیز هسته‌ای ایران و کشورهای مستقل توسط غرب به رهبری آمریکا و رژیم صهیونیستی با به راه انداختن جنگ روانی و تبلیغاتی، فضای منفی را ایجاد نمود به نحوی که حتی کشورهای دوست و همسایه نیز تحت تأثیر این تبلیغات قرار گرفته و از فعالیت هسته‌ای ایران ابراز نگرانی کردند.
استفاده از این فناوری راهبردی تنها به آنچه که چند قدرت جهانی در اذهان مردم توسط غول‌های رسانه‌ای خود گنجانده‌اند و آن هم تولید سلاح هسته‌ای است خلاصه نمی‌شود، بلکه به جرات میتوان گفت که کاربردهای آن در لایه لایه‌های زندگی بشر مشهود میباشد، و میتوان اذعان کرد که زندگی بدون فناوری صلح آمیز هسته‌ای، سخت، مشقت بار و ناممکن خواهد بود. ارتباط تنگاتنگ بخش‌های بهداشت و سلامت، کشاورزی، محیط زیست و صنعت با فناوری هسته‌ای موضوعی با سابقه بیش از هفت دهه است.
دنیای امروز دچار چند چالش جدی بوده که مهمترین آنها، آب، انرژی، غذا و محیط زیست است، جالب اینجاست که یکی از مهمترین فناوری‌ها برای کمک به حل چالش‌های ذکر شده، فناوری هسته‌ای است. متاسفانه حلقه انحصار و باشگاه قدرت‌های هسته‌ای جهان برای در انحصار گرفتن این فناوری و عدم نشر و بهره برداری ملت‌های مستقل از ابعاد صلح آمیز آن، بیشتر در مورد مخاطرات آن برای افکار عمومی سخن رانده‌اند و سال‌ها مردم دنیا را ترسانده و آنها را از مزایای خوب این هدیه الهی محروم کرده‌اند، در حالیکه خود مجهز به بروزترین تجهیزات و ادوات هسته‌ای و مجهزترین تاسیسات پرتودهی هستند. در برخورداری ملت‌ها از این فناوری، سیاست‌های تبعیض آمیز را بکار برده و هر آنکه با نظر آنان مخالف بوده و مطیع سیاست‌های آنها نشده است را تحریم و از حق خود محروم کرده‌اند.
از این رهگذر نیز پس از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی، شاهد رفتار دوگانه و تغییر سیاست آنها در برخورد با موضوع هسته‌ای ایران بودیم، از ساخت راکتور بوشهر پا پس کشیدند، سهم ایران از مشارکت در تاسیسات غنی سازی یورودیف فرانسه را چوب حراج زده و گستاخانه و ناعادلانه ملت ایران را از سرمایه‌شان بی‌نصیب نمودند.
در دوران دفاع مقدس نیز تمام تلاششان را بکار بستند تا تکه تکه بتن‌های ساختمان نیمه ساخته راکتور بوشهر را از هم بگسلند و این کار را با تحریک صدام و بمباران ساختمان نیروگاه انجام دادند. خوی سلطه‌گری و انحصارطلبی آنها تمامی نداشت و در ادامه با اعمال فشارهای سیاسی، شدیدترین تحریم‌های تاریخ، ترور دانشمندان این سرزمین، تخریب زیرساخت‌ها و عملیات ایذایی و تطمیع برخی فریب خوردگان و …تمام توان خود را بکار بستند تا ملت ایران را از حق خود که استفاده از فناوری صلح آمیز هسته‌ای است محروم کنند، اما نتوانستند. تاریخ گواه خواهد بود که نهال صنعت هسته‌ای با وجود طوفان‌های سهمگین نظام سلطه، امروز درختی تنومند است که با حضور سرمایه‌های انسانی توانمندش که جوانان برومند این مرز و بوم و از همه اقوام ایران زمین هستند و در سایه هدایت‌های داهیانه و حکیمانه رهبر معظم انقلاب عهد بسته‌اند که اثرات این فناوری راهبردی را بیش از پیش در زندگی مردم وفادار و مقاوم ایران نمایانتر کنند.
حال سوال اینجاست که این فناوری ارزشمند و علمی که به فرمایش مقام معظم رهبری کلید پیشرفت علمی در بخش‌های مختلف کشور و باعث بهتر شدن زندگی مردم و ارتقا جایگاه بین‌المللی ایران شده است و ما آن را حق مسلم خود می‌دانیم چیست؟
تولید برق یکی از مهمترین کاربردهای فناوری هسته‌ای میباشد. پایان‌پذیر بودن سوخت‌های فسیلی، محدودیت‌های استفاده از انرژی‌های نو، تولید آلاینده‌های محیطی مانند کربن و اهمیت صیانت از آن برای نسل آینده از مهمترین انگیزه‌های استفاده از فناوری هسته‌ای در تولید برق است. در خوشبینانه ترین حالت، تا پایان این سده منابع هیدروکربوری موجود و در دسترس خواهد بود و با کاهش این منابع در آینده قطعا قیمت بالایی خواهند داشت، بنابراین منطقی است که برای جلوگیری از مصرف این منابع محدود و ارزشمند که می‌تواند با تبدیل آن به مواد با ارزش افزوده بالا برای کشور آورده اقتصادی بیشتر داشته باشد برنامه ریزی نمود.
لذا، همانطور که در بالا اشاره شد، انرژی هسته‌ای یک جایگزین برای منابع معمول و از مهمترین روش‌ها برای صرفه جویی و صیانت از سوخت‌های فسیلی برای نسل آینده و همچنین کاهش آلاینده‌های محیطی و از گزینه‌های متنوع سازی سبد منابع انرژی برای تولید برق است. بدلیل انحصاری بودن این فناوری در حلقه قدرت‌های جهانی در سالیان طولانی، هنوز ابعاد بیشتر و جدیدتری از این موضوع که رافع نیازهای انسان باشد کشف نشده و نسبت به برخی موضوعات دیگر فناوری جوانی است و زمینه‌های تحقیقاتی زیادی در آینده برای بکارگیری آن در تولید انرژی میتوان یافت.
امروزه بیش از 440 راکتور هسته ای قدرت در دنیا بیش از ده درصد برق مصرفی دنیا را تولید می‌کنند، که سهم کشورهایی مانند ایالات متحده، فرانسه، چین، انگلیس و … در تولید آن سهم قابل ملاحظهای است. طبق آمار منتشر شده، کشور آمریکا با داشتن 100 راکتور قدرت، بیست درصد برق خود را از این نیروگاهها تامین میکند و سهم کشور فرانسه حدود 75 درصد است. هم اکنون بیش از 50 راکتور هسته ای در حال ساخت در دنیا وجود دارد که نشان دهنده عزم کشورها در بالا بردن سهم تولید برق خود از مسیر انرژی هسته‌ای است.
با توجه به افزایش جمعیت و سرعت پیشرفت کشور، نیاز به برق و افزایش تولید آن بیش از گذشته اهمیت خواهد داشت. لذا ایجاد تنوع در سبد تولید برق کشور باید به سرعت صورت پذیرد. با توجه به سند راهبردی سازمان انرژی اتمی و فرمان رهبر معظم انقلاب مبنی بر تولید بیست هزار مگاوات برق هسته‌ای و استفاده از راکتورهای کوچک، مسیر استفاده از نیروگاه‌های هسته‌ای کاملا روشن و واضح شده و می‌طلبد تا با خودباوری و عزمی انقلابی برای بهره‌مندی کشور از این انرژی مهم گام‌های پرشتاب برداشت. در این رابطه با دستور رییس سازمان انرژی اتمی، مکان‌یابی ساخت راکتورهای هسته‌ای در نقاط مختلف کشور بویژه در سواحل دریای خزر و خلیج فارس آغاز شده و ساخت اولین راکتور کوچک بومی نیز با هدف تولید برق در دارخوین خوزستان در دستور کار قرار گرفت.
علاوه بر چالش تامین برق، همانطور که می‌دانیم امروزه تامین آب شیرین نیز در کنار موضوعات دیگر یکی از مسائل مهم دنیاست. یکی از مسیرهای رفع مشکل کمبود آب شیرین، استفاده از نیروگاه‌های هسته‌ای است که امروزه در کشورهای پیشرفته و بهره‌مند از انرژی هسته‌ای بعنوان یکی از راه‌های مطمئن آن است. لذا با نیروگاه‌های هسته‌ای علاوه بر تولید برق میتوان واحدهای آب شیرین‌کن را نصب و راه اندازی نمود.
در نیروگاه بوشهر واحد آب شیرین کن با ظرفیت هفتاد هزار متر مکعب در حال نصب است.
در بخش بهداشت و سلامت، فناوری هسته‌ای نقش موثری را بازی کرده است و اگر بخواهیم برخی از کاربردهای آن را بیان کنیم می توان به تشخیص و درمان بیماری‌ها با استفاده از رادیوایزوتوپ‌ها، استریل تجهیزات پزشکی با چشمه‌های کبالت-60 و شتابدهنده‌های ذرات، تولید مواد پرتوفراوری شده مانند پلیمرهای پوشش دهنده زخم‌ها، ابرجاذب‌های مورد استفاده در کالاهای مصرفی نوزادان و بزرگسالان، پلیمرهای هوشمند رهایش دارو … را نام برد.
امروزه در دنیا بیش از 50 میلیون نفر از رادیوایزوتوپ‌ها برای مصارف تشخیصی و درمانی استفاده می‌کنند و این آمار روز به روز در حال افزایش است، در کشور ما نیز با وجود راکتور تحقیقاتی تهران، شتابدهنده‌های سیکلوترون سازمان انرژی اتمی و همچنین شتابدهنده‌های کوچک موجود در برخی مراکز تشخیصی دولتی و خصوصی که مجهز به دستگاه‌های پت و اسپکت می‌باشند روزانه خدمات قابل توجهی توسط بیش از 200 مرکز پزشکی هسته‌ای در تشخیص و درمان بیماری‌ها به مردم عزیزمان ارائه می‌کنند.
در بخش درمان نیز با استفاده از چشمه‌های رادیوکتیو و دستگاه‌های شتابدهنده امروز بیش از 100 مرکز رادیوتراپی به مردم عزیزمان ارائه خدمت می‌کنند. در کشورهای پیشرفته بالغ بر 50 درصد تجهیزات و کالاهای یکبار مصرف پزشکی با استفاده از پرتوهای یونساز از قبیل الکترون، ایکس و گاما استریل می‌شوند (کشور ژاپن حدود 80 درصد است)، بطوریکه طبق آمار و اطلاعات استخراج شده از سایت آژانس بین المللی انرژی اتمی بیش از 160 تأسیسات پرتودهی گاما در سراسر جهان مختص استریل کردن محصولات پزشکی میباشد. از دلایل مهم نرخ رو به رشد استفاده از این روش میتوان به سرعت و کیفیت بالای استریل سازی، عدم وجود باقیمانده مواد شیمیایی در کالا و عدم نیاز به باز کردن محتویات درون بسته‌ها اشاره نمود، فلذا باید تلاش نمود تا سهم کشورمان را در استفاده از این روش مهم به میزان قابل قبولی ارتقاء داد.
با وجود 4 سامانه فعال پرتودهی در کشور و تولید بیش از 6 میلیون تن کالاهای یکبار مصرف در کشور، تناسبی بین افزایش تولید این محصولات و افزایش توسعه سامانههای پرتودهی با کاربری پزشکی وجود نداشته و با توجه
به ماموریت‌های محوله به شرکت توسعه کاربرد پرتوها، باید سهم استریل سازی کالاهای مذکور که هم اینک حدود یک درصد است با استفاده از روش پرتودهی ارتقاء یابد.
برخی محصولات پزشکی قابل پرتودهی با گاما عبارتند از:
ظروف آزمایشگاهی و کیسههای خون و ادرار
پروتزها، ایمپلنت ها و کاتترها
تیغههای جراحی و نخ و سوزن بخیه
انواع باند و گاز استریل و دستکش جراحی
انواع سرنگ
لباس یکبار مصرف بیمارستانی
مواد اولیه دارو
در سال 2021، حدود 29/3 درصد از جمعیت جهان که معادل 2/3 میلیارد نفر است از ناامنی غذایی متوسط یا شدید رنج می‌برند که این مطلب به این معنا میباشد که در دنیا این حجم از افراد به غذای کافی دسترسی نداشته‌اند. از میان افرادی که تحت تأثیر ناامنی غذایی متوسط یا شدید قرار گرفته‌اند، نزدیک به 40 درصد از آنها با ناامنی غذایی در سطوح شدید مواجه بودند، که بیانگر این است که غذایشان تمام شده و در بدترین حالت، یک روز را بدون غذا سپری کرده‌اند. کاهش ضایعات محصولات کشاورزی و حفظ ذخایر ژنتیکی کشور می‌تواند تأمین‌کننده تقاضای جامعه برای مقابله با ناامنی غذایی باشد. بر اساس آمار سازمان جهانی خواربار و کشاورزی هرسال حدود 1/3 میلیارد تن از مواد غذایی یعنی یک‌سوم مواد غذایی تولیدشده در دنیا از بین می‌رود.
میزان تولید محصولات کشاورزی در ایران که مهمترین بخش در تأمین امنیت غذایی است، طبق آمار ارائه شده و رسمی وزارت جهاد کشاورزی در سال 1399 بالغ بر 133 میلیون تن بوده است. این تولیدات به چهار دسته محصولات باغی، محصولات زراعی، فرآورده‌های پروتئینی و تولیدات آبزیان (شیلات و میگو) طبقه‌بندی می‌شوند.
میزان ضایعات در کشور ما برای تأمین غذای حدود 20-15 میلیون نفر جمعیت است و تخمین زده میشود میزان ضایعات کشاورزی و هدر رفت مواد غذایی در ایران حدود سه درصد از کل ضایعات تولیدات کشاورزی جهان باشد.
کاربرد فناوری هسته‌ای و پرتودهی مواد غذایی در امنیت غذایی یکی از شیوه‌های موثر و نوین بوده که در بسیاری از کشورهای توسعه یافته به‌طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرد. سازمان خواربار و کشاورزی سازمان ملل متحد، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، سازمان بهداشت جهانی، سازمان تجارت جهانی و… از سالیان گذشته به دنبال استفاده از فناوری هسته‌ای به عنوان راه حلی مناسب و کارآمد برای کمک به امنیت غذایی و مبارزه با گرسنگی و سوءتغذیه، در سراسر جهان بوده و در این راستا همکاری‌های گسترده‌ای را آغاز کرده‌اند. استفاده از پرتوها در بخش کشاورزی از دهه 50 میلادی آغاز شده است.
پرتودهی مواد غذایی فرایندی فیزیکی است که در آن جهت بهبود ایمنی و حفظ کیفیت مواد غذایی، محصول در معرض پرتو یونساز قرار می‌گیرد. در طول فرایند پرتودهی، انرژی از چشمۀ پرتوی یونساز به محصول موردنظر منتقل میشود. پرتودهی مواد غذایی تقریباً در 70 کشور مجاز اعلام شده است. اثرات پرتودهی روی مواد غذایی و حیوانات و افرادی که غذای پرتودهی شده مصرف می‌کنند، بیش از 50 سال به‌طور گسترده مورد مطالعه قرار گرفته است. با توجه به اهمیت بالای امنیت مواد غذایی، استفاده از روش پرتودهی و برنامه‌ریزی برای احداث سامانههای پرتودهی در سراسر کشور بسیار ضروری است.
با استناد به آمار آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و سازمان بهداشت جهانی در دنیا بیش از 60 نوع مواد غذایی برای اهداف مختلف شامل کنترل و مهار جوانه زدن، تأخیر در رسیدن، کاهش میکرواورگانیسم‌ها، ازبین بردن حشرات، غیرفعال کردن انگل‌ها، جلوگیری از فساد و افزایش زمان ماندگاری و…. پرتودهی میشود.
در صورتیکه بخواهیم بطور خلاصه هدف از پرتودهی محصولات کشاورزی و مواد غذایی را بیان کنیم میتوان گفت پرتودهی:
موجب وابستگی کمتر به یخچال و صرفه جویی در مصرف انرژی
موجب جلوگیری از دور ریختن و هدر رفتن مواد غذایی
موجب عدم استفاده از نگه دارنده‌های شیمیایی
موجب کاهش آلودگی مواد غذایی
موجب جلوگیری از مسمومیت مواد غذایی می شود و می‌تواند باعث ارتقاء ایمنی و امنیت غذایی شود
در زیر برخی از کاربردهای پرتودهی بر روی مواد غذایی و محصولات کشاورزی به تفکیک نوع محصول ارائه‌شده است:
ادویه‌جات
ادویه‌جات ازجمله محصولات غذایی هستند که به‌طورمعمول تحت پرتودهی قرار می‌گیرند. استفاده از روش گرم کردن و کاربرد مواد شیمیایی مانند اتیلن اکساید و متیل بروماید نمی‌تواند بطور موثر میکروارگانیسم‌های آلوده‌کننده و بیماری‌زا را در ادویه‌جات کاهش دهد و حتی باقیمانده مواد شیمیایی آثار منفی بر روی سلامتی انسان دارد.
حبوبات، غلات و خشکبار
غلات، حبوبات و خشکبار جهت از بین بردن حشرات و آلودگی‌های قارچی پرتودهی می‌شوند.
میوه، سبزیجات، سیب زمینی، سیر و …
پرتودهی میوه‌ها و سبزیجات برای کاهش میکروارگانیسم‌ها خصوصاً آن‌هایی که باعث فساد می‌شوند انجام میشود (مانند پرتودهی توت فرنگی برای تاخیر در کپک زدن)، اثر پرتو بر سیب زمینی، پیاز و سیر موجب تاخیر در جوانه زنی آنها خواهد شد. از مهمترین اثرات پرتوها بر روی میوه می توان تاخیر در رسیدن آنها را نام برد.
علاوه بر محصولات فوق، در ذیل نیز به محصولات کشاورزی دیگری که قابلیت پرتودهی دارند اشاره شده است.
انواع میوه و سبزیجات خشک
انواع مواد آردی و پوره
چای، دم نوش و داروهای گیاهی
خشکبار و دانه و میوه آجیلی
انواع بذر، سویا و نشاسته
زعفران
پرتودهی در بخش کشاورزی و مواد غذایی نه تنها برای افزایش انبارمانی و حذف آفات استفاده میشود بلکه میتوان به کاربردهای دیگری از آن اشاره کرد که از آن جمله:
ایجاد جهش در گیاهان به‌منظور دستیابی به صفات برتر و مطلوب و تولید ارقام جدید گیاهی (اصلاح بذر و نباتات مانند گیاهان مقاوم به شرایط مختلف آب و هوایی مثل گیاهان مقاوم به شوری زمین، خشک‌سالی، کم‌آبی، یا مقاوم به آفات و وزش باد، سرعت بخشیدن به رشد گیاهان، تولید گونه‌های پر محصول و حفظ ذخایر ژنتیکی)
اندازه‌گیری و ردیابی عناصر ناپایدار (رادیوایزوتوپ) و پایدار در اندام‌های مختلف گیاهی، خاک و آب
تعیین نیاز آبی در گیاهان و مدیریت تغذیه گیاهی و حرکت املاح و آلودگی‌های زیست‌محیطی در خاک و گیاه را نام برد.
همانگونه که در بالا نیز اشاره شد، پرتودهی مواد غذایی و محصولات کشاورزی دارای تاریخچهای مفصل میباشد که سعی شده در ذیل به طور خلاصه به آن اشاره شود.
در سال 1904 اثرات باکتری‌کشی پرتو یونساز توسط پرسکات تشریح شد.
در سال 1906 برای دو دانشمند انگلیسی اجازه استفاده از فرایند پرتودهی مواد غذایی صادر شد.
در سال 1918 در آمریکا استفاده از پرتو ایکس برای نگهداری مواد غذایی ابداع شد.
در سال 1921 در آمریکا پرتو ایکس برای غیرفعال‌کردن انگل تریشینلا در غذا استفاده شد.
در سال 1930 شروع پرتودهی مواد غذایی در فرانسه و استفاده برای مقاصد بهداشت گیاهی در ژاپن انجام شد.
دهه 1940 و 1950 زمان توسعه پژوهش‌های مربوط به زمینه مواد غذایی است.
در سال 1951 کمیسیون انرژی اتمی شروع به هماهنگی فعالیت‌های تحقیقاتی ملی در مورد پرتودهی غذا کرد.
در سال 1958 اولین پرتودهی تجاری ادویه‌جات در آلمان و پرتودهی سیب‌زمینی برای جلوگیری از جوانه زدن در شوروی، آغاز شد.
دهه 1960 در آمریکا، کانادا، شوروی سابق و چند کشور دیگر، پرتودهی به‌عنوان افزودنی غذایی به‌جای فرایندهای شیمیایی قانونی شد و مجوز داده شد.
در سال 1963 در آمریکا برای کنترل حشرات در گندم و آرد گندم استفاده شد.
در سال 1972 فضانوردان آمریکا از غذاهای پرتودهی‌شده استفاده کردند.
در سال 1980 کمیته تخصصی مشترکFAO/IAEA/WHO در مورد پرتودهی مواد غذایی به این نتیجه رسید که مواد غذایی پرتودهی‌شده تا دز متوسط کل 10 کیلوگری هیچ‌گونه خطر سمی ندارد و هیچ مشکل خاصی از نظر میکروبیولوژیکی یا تغذیه‌ای ایجاد نمی‌کند.
در سال 1983 استاندارد عمومی کدکس آلیمنتاریوس برای مواد غذایی پرتودهی‌شده در مورد هر ماده غذایی پرتودهی‌شده در حداکثر متوسط کل دز 10 کیلوگری انتشار یافت.
در سال 1987 اتحادیه اروپا به جز انگلستان و آلمان غربی استفاده از پرتودهی را تنها برای مواد غذایی خاصی تصویب کرد.
در اوایل سال 2000 گوشت گاو چرخ‌کردۀ پرتودهی‌شده در ایالات متحده آمریکا به فروش رسید.
در سال 2003 اصلاحیۀ استاندارد عمومی کدکس آلیمنتاریوس برای مواد غذایی پرتودهی‌شده، انجام شد.
امروزه بیش از 70 کشور جهان پرتودهی حدود 100 نوع ماده غذایی را مجاز شمرده‌اند.
پرتودهی مواد می‌تواند با استفاده از هر دونوع پرتو یون ساز و غیر یون ساز انجام شود. پرتوها به دو دسته یون ساز (مانند گاما، بتا، آلفا، نوترون و ایکس) و غیر یون ساز (مانند فروسرخ، فرابنفش، مایکروویو و …) تقسیم بندی می‌شوند. در ذیل بطور خلاصه میتوان به چند مورد از کاربردهای فناوری صلح آمیز هسته‌ای (کاربرد پرتوها) اشاره نمود:
الف) در بخش بهداشت و سلامت:
سیستم‌های تصویر برداری پزشکی مانند رادیوگرافی، پت، اسپکت و …
سیستم‌های رادیوتراپی
تولید رادیوداروها
تولید رادیوواکسن برای پیشگیری و کنترل بیماری‌های دامی
استریل‌کردن کالاهای یک‌بارمصرف پزشکی و ایمپلنت‌ها
ب) در بخش امنیت:
کارگو اسکنرها برای بازرسی از کامیون‌ها در گمرکات
اسکنرهای فردی
اسکنرهای فرودگاهی
ج) در بخش صنعت:
سنجه‌های هسته‌ای مانند ضخامت سنج، چگالی‌سنـج و سطح‌سنـج
آشکارسازها و الکترونیک هسته‌ای
بررسی میزان سائیدگی یا خوردگی قطعات حین کار
انجام آزمون‌های غیرمخرب
سطح‌سنجی درکوره‌های ذوب شیشه
اصلاح و بهینه‌سازی خواص شیشه، سنگ و گرافیت و…
چگالی‌سنجیِ میزان گل‌و‌لای استخراج‌شده از کف کانال‌ها
رادیوگرافی صنعتی از قطعات و جوش سازه‌ها
ه) در بخش صنعت چوب:
اصلاح و بهینه‌سازی محصولات چوبی
آفتزدایی چوب‌ها از حشرات و میکروارگانیزم‌ها
و) در بخش میراث فرهنگی:
آلودگی‌زدایی و حفظ آثار باستانی از باکتری‌ها، قارچ‌ها، آفات
بررسی قدمت آثار باستانی و شناسایی عیوب
ز) در بخش محیط زیست:
تصفیه پساب‌های صنعتی و شهری، شیرابه‌ها و کاهش بار میکروبی زباله‌های بیمارستانی
تصفیه گازهای خروجی از دودکش، حاصل از احتراق در نیـروگاه‌ها و زبـاله‌سوزها
پاک‌سازی خاک‌های آلوده
پاک‌سـازی آب‌های آلوده
ح) در بخش پلیمر( بویژه لاستیک و تایرسازی، سیم و کابل):
تولید پلیمرهای با کیفیت بالا با اصلاح ساختار مولکولی و بهبود خواص حرارتی، فیزیکی و یا شیمیایی
افزایش مقاومت مکانیکی لاستیک ماشین
تولید محصولات قابـل انقبـاض حرارتی مانند پوششهای کابلها
تولید پلیمرهای هوشمند
تولید هیدروژل‌های پوشش دهنده زخم‌های دیابتی، سوختگی و بستر
ط) در بخش خودروسازی:
افزایش کیفیت قطعات اتومبیل
استفاده از مواد قابل انقباض حرارتی در قطعات پلیمری خودرو
افزایش کیفیت لاستیک خودرو
ک) در بخش صنایع سیمان:
سطح‌سنجیِ مخازن و سیلوهای نگهداری مواد جامد
چگالی‌سنجیِ میزان انتقال پودر مواد اولیه آماده پخت به کوره
ل) در بخش معدن:
چگالی‌سنجیِ موادمعدنی
کشف عناصر کمیاب در معادن
عمریابی صخره‌ها و معادن با کربن-14
تعیین مشخصات و تشکیلات زیرزمینی برای تعیین محل دقیق حفاری‌ها
م) در بخش نفت و گاز:
بررسی جوشکاری در لوله‌های نفت و گاز
چاه‌پیمایی و آنالیز مخازن نفتی
تبدیل نفت سنگین به نفت سبک با استفاده از پرتو
سولفورزدایی از نفت و فراورده‌های نفتی
خدمات ابزار دقیق سنجه‌های هسته‌ای گاما
رادیوگرافی صنعتی
اما هزاران هزار کاربرد دیگر از فناوری صلح آمیز هسته‌ای و پرتوها را میتوان نام برد که ارزش این فناوری مهم را برای مردم بیش از پیش نمایانتر میکند.
رویداد روز 21 خرداد ماه سال 1402 برای عرصه علم، فناوری و صنعت هسته‌ای کشور یک روز تاریخی شد، در این روز پس از 12 سال متخصصین و مدیران هسته‌ای، مهمان رهبر معظم انقلاب اسلامی بودند. رهبر انقلاب در این دیدار صنعت هسته‌ای را از نظر پیشرفت و بروز توانایی‌ها برای کشور آبروبخش و این صنعت را از منظر بین‌المللی موجب ارتقاء جایگاه کشور، ارتقاء روح امید و اعتماد به ملت و باعث بهتر شدن زندگی مردم دانستند. در ادامه، ایشان موضوع صنعت هسته‌ای را کلید پیشرفت چشمگیر کشور و ملت در بخش‌های مختلف یاد کردند و افزودند که هر کس جمهوری اسلامی، ایران قوی و ملت را دوست دارد باید به فعالیت‌های علمی، تحقیقاتی و صنعتی در بحث هسته‌ای اهمیت دهد.
در پایان چند توصیه نیز به مسئولین هسته‌ای کشور داشتند که عبارتند از:
تبیین و استفاده از دانش هسته‌ای در زندگی مردم از قبیل کشاورزی، صنعت، سلامت، محیط زیست و آب شیرین کن
اهمیت دادن و صیانت از نیروی انسانی
پیگیری تولید بیست هزار مگاوات برق هسته‌ای و استفاده از راکتورهای کوچک مقیاس
تجاری سازی محصولات و خدمات هسته‌ای
رخداد بزرگ بیست و یکم خرداد ماه 1402 فصل‌های جدیدی از فعالیت‌های هسته‌ای برای کشور گشود تا بار دیگر به دنیا ثابت شود که ملت ایران به دنبال بهره مندی از مزایای صلح آمیز هسته‌ای است و جنجال سازی‌های چند ساله بیگانگان چیزی جز زیاده خواهی و انحصارطلبی نبوده است و مردم عزیزمان زوایای جدیدی از ظرفیت‌های خوب این فناوری را درک خواهند نمود.
*معاون سازمان انرژی اتمی و مدیر عامل شرکت توسعه کاربرد پرتوهای ایران
